sobota, 23 października 2010

Schönau an der Katzbach

 Zbiornik „Świerzawa” zlokalizowany jest w dolinie potoku Kamiennik, na północ od zabudowań miasta Świerzawa i drogi wojewódzkiej Złotoryja – Kaczorów. Korpus zapory usytuowany jest w 0+400 km potoku Kamiennik, prawobrzeżnego dopływu rzeki Kaczawy. Stanowi ona ochronę przeciwpowodziową dla miasta Świerzawa, Nowego Kościoła i gruntów rolnych znajdujących się poniżej wzdłuż rzeki Kaczawy. Zapora w przekroju poprzecznym ma kształt trapezowy, po lewej stronie korpusu znajduje się budowla zrzutowa.

Zapora znajduje się w miejscu gdzie dolina potoku tworzy stosunkowo wąski i głęboki odcinek przełomowy. Szerokość doliny w dnie powyżej zapory wynosi ok. 90 m, zaś w poziomie korony zapory 126 m. Długość czaszy zbiornika wynosi około 1400 m, zaś średnia jej szerokość to około 200 – 250 m. Na przeważającej części czaszy zbiornika występują zakrzaczone łąki i pastwiska. Resztę zajmują tereny lasów i zakrzewień. Poniżej korpusu zapory występują tereny lasów oraz tereny usług komercyjnych i łąk. Na terenie czaszy zbiornika widoczne są ślady pozyskiwania gruntu. W czaszy zbiornika meandruje nieuregulowanie koryto potoku Kamiennik.

Zbiornik suchy przeciwpowodziowy „Świerzawa” został wybudowany w latach 1907-1911 w ramach planu regulacji gospodarki wodnej dorzecza Górnej Odry. Jest to jeden z kilkunastu na Dolnym Śląsku zbiorników tego typu (obecnie administrowanych przez RZGW we Wrocławiu). Do roku 1966, pomiędzy okresami wezbrań, zbiornik pozostawał całkowicie suchy. W roku 1966 Powiatowy Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki ze Złotoryi uzyskał zgodę na okresowe stałe piętrzenie wody do rzędnej 273,40 -274,0 na cele rekreacyjne. Wobec stwierdzenia istnienia dużych przecieków wody przez strop sztolni upustowej oraz przesiąków przez korpus zapory, próby okresowego piętrzenia przerwano, podejmując prace remontowe.

Prace prowadzone w latach 1967-1969 polegały na uzupełnieniu spoinowania wykładziny kamiennej skarpy odwodnej, pokryciu stopni kaskady warstwą betonu o średniej grubości 0,10 m i wykonaniu przebudowy części wlotowej upustu dennego. Przebudowa polegała na zmianie ukształtowania wlotu poprzez osadzenie na początkowym odcinku sztolni odcinka o długości 10 m rury stalowej DN 800, na końcu której osadzono zasuwę stalową dla potrzeb zamykania wlotu do upustu. Ponowne prace remontowe przeprowadzono w latach 1975-1976. Ich potrzeba wynikała z braku efektów prac wcześniejszych. Wykonano dwa o średnicy DN 600 każdy z napędem wyprowadzonym na specjalnie dla tego celu wybudowany pomost. Z kolei w latach 1976-1977 wykonano cementację betonowej obudowy sztolni. Przeprowadzone prace remontowe nie zapobiegły przeciekom w trakcie okresowego piętrzenia. Ostatecznie zrezygnowano z prób, pozostawiając podstawową funkcję zbiornika jaką jest okresowe (1-5dni), przetrzymywanie wezbranych wód powodziowych. W 1990 roku zdemontowano zasuwy na wlocie do sztolni oraz pomost obsługowy wraz z napędami.

 Podstawowe wymiary korpusu zapory:

- długość korony zapory ................ 126 m

- maksymalna wysokość zapory....... 23 m

- szerokość korony zapory................ 5 m

- nachylenie skarpy odwodnej .......... 1:2

- nachylenie skarpy odpowietrznej......1:3