sobota, 19 lutego 2011

Założenie parkowo-dworskie w Grodziszczu


Założenie parkowo-dworskie w Grodziszczu zachowane w formie wydłużonego prostokąta przylega od południa do fosy okalającej z trzech stron ruiny dawnej renesansowej siedziby rycerskiej, być może dworu myśliwskiego wzniesionej w ostatniej ćwierci XVI wieku. W XIX wiecznej przybudówce od strony południowej umieszczono obok schodów niewielki taras widokowy z widokiem na park i otaczający krajobraz.

Najstarsza znana nazwa miejscowości Grotiscz pochodzi z 1302 r. Wieś i pałac w początkach XIV w. były własnością rodziny von Seidlitz, natomiast w XVI wieku właścicielami dóbr byli kolejno bracia Franciszek i Edward Pusch oraz Kacper Rackewitz. W końcu XIX w. wieś była własnością rodziny von Stosch aż do roku 1791. W XVIII wieku część wsi należała do kapituły głogowskiej. W 1866 r. wieś należała do Waldemara von Ko"llera, właściciela Chobieni. W okresie międzywojennym dobra były własnością państwa, zaś tuż przed 1945 r. właścicielem pałacu i pewno parku był niejaki Kru"ger, któremu poległemu w czasie ostatniej wojny potomkowi poświęcony jest pamiątkowy kamień z napisem zlokalizowany na terenie parku w pobliżu ruin dworu.

Grodziszcze pod względem rejonizacji fizyczno-geograficznej położona jest w makroregionie Wału Trzebnickiego mezoregionie Wzgórz Dalkowskich i w mikroregionie Wzgórz Polkowickich. Warunki siedliskowe w parku tworzą gleby brunatne wytworzone z glin zwałowych, pod drzewostanem w sąsiedztwie rowów i fosy występują gleby opadowo-glejowe, gleby charakterystyczne dla siedliska lasu wilgotnego.




Głównym elementem założenia parkowego jest usytuowana prawie na osi pałacu aleja dworska obsadzona najstarszymi liczącymi ok. 200 lat dębami szypułkowymi i młodszymi ponad 130-letnimi kasztanowcami białymi, lipami drobnolistnymi i sporadycznie grabami pospolitymi. Stare ok. 200-letnie dęby szypułkowe rosną również na grobli okalającej fosę od wschodu.

Wokół alei dębowej uformował się w wyniku sukcesji naturalnej młody drzewostan liściasty z dominującymi w składzie  gatunkowym olszami czarnymi, grabami pospolitymi, dębami szypułkowymi, wiązami polnymi, i lipami drobnolistnymi. W warstwie podszytowej gęsto występują krzewy derenia jadalnego, głogu jednoszyjkowego, leszczyny pospolitej, bzu czarnego, lilaka pospolitego, derenia świdwy i śnieguliczki białej oraz młode samosiewy drzewiaste odpowiadając składowi gatunkowemu górnego piętra drzewostanu.


 W warstwie runa najliczniej występuje pokrzywa pospolita, szczyr trwały, podagrycznik pospolity, glistnik jaskółcze ziele, zawilec gajowy, gajowiec żółty, niecierpek pospolity, śmiałek darniowy, prosownica rozpierzchła, kostrzewa oraz znajdujące się pod częściową ochroną kopytnik pospolity i bluszcz pospolity porastający ocienione partie runa i pnie drzew.


Park wpisany został do rejestru zabytków w dniu 08.07.1980r. pod nr 574/L. Aktualnie obiekt podlega rewitalizacji w oparciu o projekt zagospodarowania opracowany w 2005r. Zagospodarowaniu podlega część parku będąca we władaniu Gminy Grębocice.